یکی از مواردی که منشا باورهای ذهن شمرده می شود تصور هرکس ازمقتضیات
سنی است. بدین بیان که اگر انسان مقتضای هر سنی را درک نکند،به خودباحتگی
مبتلا می گردد.
هر مقطعی از زندگی برای خود ویژگی ها و اقتضاهای ویژه ای دارد که این ویژگیها
در ادلۀ دینی وکتاب وسنت به تفضیل بیان شده است.
اگر کسی به مقتضیات سنی اش توجه نکند ویا علم نداشته باشد،خواسته یا ناخواسته
مبتلا به نوعی خود باختگی می شود واز این رو امکان دارد در پیری ، همانند جوانان
رفتار کند ویا درجوانی ازکهنسالان ، آن هم به گونه ای نادرست تشبیه و تقلید کرده و
کرداری از اوبروز کند که مقتضای سنش نیست.
رسول گرامی اسلام (ص) فرمودند:
بهترین جوانان شما کسانی هستند که به منش وزی سالمندان باشند و بدترین پیران شما
کسانی هستند که به منش وزی جوانان رفتار کنند.1
و همچنین فرموده اند:
بهترین جوانان شما کسانی هستند که در عمل شبیه سالمندان و بدترین سالمندان شما
کسانی هستند که در عمل شبیه جوانانند.2
نشاط جوانی زپیری مجوی که آب روان باز ناید به جوی
اگردرجوانی زدی دست و پای درایام پیری بِهُش باش ورای
بیاید هوس کردن ازسربه در که دورهوسبازی آمد به سر3
بنابر این نتیجه می گیریم که بی توجهی به مقتضیات سنین می تواند عامل کردارهای
نادرستی در انسان شده و موجب شود ، فرد دچار نوعی خود باختگی سنی گردد.
منابع: (گرفته شده از سلسله گفتارهای تربیتی- اخلاقی ، استاد علی کریمیان صیقلانی.
1. ارشادالقلوب،ج1، باب8 ص41.
2. مشکاةالانور، الفصل الثانی عشر، ص170؛ مکارم الاخلاق،ص118
3. کلیات سعدی ، حکایت: کهن سالی آمد به نزد طبیب